Een veilige werkomgeving bouw je zo: 5 adviezen

Wat is een veilige werkomgeving?

Als we het hebben over een veilige werkomgeving, dan bedoelen we niet een helm dragen als je op een bouwplaats werkt. Dit artikel gaat dus niet over fysieke veiligheid, maar over sociale en psychologische veiligheid op werk. 

Dat komt neer op jezelf kunnen zijn en je gezien, gehoord en gewaardeerd voelen. In een veilige werkomgeving mag je dingen uitproberen, risico’s nemen en fouten maken, zonder bang te zijn voor negatieve gevolgen als het misgaat. 

In zo’n omgeving kan, wil en durft iedereen zijn of haar volle potentieel in te zetten. Dit vormt een voedingsbodem voor creativiteit en innovatie, wat op zijn beurt weer bijdraagt aan het succes en de groei van de organisatie. 

Hoe creëer je een veilige werkomgeving?

Al meer dan 30 jaar weten we dat vertrouwen de sleutel is van een veilige werkomgeving en hebben we een concrete aanpak om hiermee aan de slag te gaan.  

Van april 2022 tot en met maart 2023 hebben ruim 200 organisaties het Great Place To Work-certificaat verdiend en daarmee een veilige werkomgeving gecreëerd. Deze organisaties scoren 70% of hoger op de Trust Index, ons medewerkersonderzoek dat vertrouwen, trots en plezier meet. 

Wat kunnen we van deze organisaties leren? We delen 5 adviezen voor een veilige werkomgeving.

Ontdek wat vertrouwen oplevert

Vertrouwen is niet alleen de basis van een veilige cultuur, het is ook de belangrijkste indicator voor succes. 

Download de whitepaper

1. Creëer psychologische veiligheid

Steeds meer onderzoeken laten zien dat de best presterende teams één ding gemeen hebben: psychologische veiligheid. Dit betekent dat je je mening mag delen, nieuwe dingen mag proberen en problemen mag aankaarten, zonder bang te zijn voor negatieve gevolgen. Voor medewerkers levert dit minder stress, meer zelfvertrouwen en meer werkplezier op. 

Psychologische veiligheid heeft dus een positief effect op het functioneren en presteren van medewerkers. En omdat het succes van een organisatie voor een groot deel hiervan afhangt, plukt de organisatie daar vanzelfsprekend ook de vruchten van.

Het gevoel van vertrouwen en psychologische veiligheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Je kunt het één niet los zien van het ander. Dat zien we ook duidelijk terug in de scores op de stelling over psychologische veiligheid:

• Dit is een psychologisch en emotioneel gezonde werkomgeving (certified: 85% versus niet-certified: 60%)

Meer lezen over dit onderwerp? Download de gratis whitepaper over het belang van psychologische veiligheid op de werkvloer. 

2. Wees een geloofwaardige leider

Geloofwaardig leiderschap is simpel: doe wat je zegt en wat je belooft. Praat een leider in de media over transparantie, maar is alles intern achter slot en grendel? Werd tijdens de coronacrisis beloofd dat iedereen flexibel mocht blijven werken, maar wordt er nu geëist om weer naar kantoor te komen? Of is die afgesproken promotie toch naar de favoriet van de manager gegaan?

Naast integriteit speelt het tonen van voorbeeldgedrag aan de hand van de kernwaarden een belangrijke rol in geloofwaardig leiderschap. Bij veel organisaties zijn kernwaarden niet meer dan loze woorden aan de muur. Bij gecertificeerde organisaties zien we dat zulke waarden invloed hebben op hoe mensen zich gedragen en hoe beslissingen worden genomen.

Het belang van geloofwaardig leiderschap blijkt uit de grote verschillen tussen gecertificeerde en niet gecertificeerde organisaties op deze drie relevante stellingen:

• Management doet wat het belooft (certified: 81% versus niet-certified 54%)

• Management doet wat het zegt (certified: 82% versus niet-certified 54%)

• Management vertoont voorbeeldgedrag dat in lijn is met onze organisatiewaarden (certified: 83% versus niet-certified: 59%)

3. Betrek je medewerkers

Medewerkers willen invloed uitoefenen en hun ideeën uiten. Zij weten vaak ook het beste hoe zij hun eigen rol kunnen invullen en wat daarvoor nodig is. Alleen in een omgeving waar dat gewaardeerd en gezien wordt zetten mensen hun talenten in. Op dit thema maak je als leider en collega het verschil door niet aan te horen, maar door écht te luisteren. Mensen zijn professionals, zie ze ook zo en zet ze in hun kracht.

Al jaren is het betrekken van medewerkers een van de belangrijkste aandachtspunten in de Trust Index. Het is essentieel dat je helder communiceert hoe mensen betrokken worden. Zo voorkom je miscommunicatie door verschillende verwachtingen. Je kunt medewerkers op drie manieren betrekken:

• Inzage: je geeft inzage in de plannen, maar medewerkers kunnen geen feedback geven of vragen stellen.

• Inbreng: medewerkers mogen hun ideeën uiten en vragen stellen, maar de keuze wordt gemaakt door degenen die daar verantwoordelijk voor zijn.

• Inspraak: medewerkers hebben inzage, inbreng én mogen meebeslissen. Er is een helder besluitvormingsproces en de stem van de medewerker bepaalt mede welke keuze er wordt gemaakt.

Het belang van het betrekken van medewerkers blijkt uit het grote verschil tussen gecertificeerde en niet gecertificeerde organisaties op deze relevante stelling:

• Management betrekt medewerkers in beslissingen die betrekking hebben op hun werk en werkomgeving (certified: 74% versus niet-certified: 47%)

4. Creëer ruimte voor innovatie

De tijd van een losse Research & Development afdeling is voorbij. Als het aankomt op innovatie hebben medewerkers die elke dag hun werk doen namelijk de beste inzichten en ideeën.

In een omgeving van vertrouwen mag je falen, dingen uitproberen zonder dat je de uitkomst weet en telt het lerend vermogen groter dan het uiteindelijke resultaat. Als leider betekent dit voorbeeldgedrag tonen en mislukkingen vieren. Neem mensen mee in genomen beslissingen die je nu anders zou nemen en beschouw mislukkingen als leermomenten.

Dat vertrouwen een belangrijke rol speelt in een omgeving creëren waarin mensen kunnen innoveren, blijkt uit het grote verschil tussen de gecertificeerde en niet gecertifieerde organisaties op deze stelling:  

• We waarderen mensen die zaken op nieuwe en betere manieren aan proberen te pakken, ongeacht het resultaat (certified: 84% versus niet-certified: 61%)

5. Wees eerlijk

Eerlijkheid is cruciaal voor een veilige werkomgeving. Als mensen het gevoel hebben dat er niet zuiver wordt gehandeld, dat er informatie wordt achtergehouden of dat er mensen worden voorgetrokken, dan heeft dat een groot negatief effect op hun veiligheidsgevoel.

Daarom gaat het niet zozeer om wat je aanbiedt als werkgever, maar om transparant en eerlijk zijn over de keuzes die gemaakt worden. Je kunt dit aanpakken door iedereen kansen en mogelijkheden te bieden en door oog voor iedereen te hebben.

Het belang van eerlijkheid blijkt uit de grote verschillen tussen gecertificeerde en niet gecertificeerde organisaties op deze relevante stellingen:

• Promoties worden toegekend aan degenen die deze het meest verdienen (certified: 71% versus niet-certified: 44%)

• Mensen vertonen geen oneerlijk gedrag om zaken voor elkaar te krijgen (certified: 85% versus niet-certified: 61%)

Resultaten van vertrouwen

Een veilige werkomgeving waarin vertrouwen centraal staat, heeft een positief effect op bedrijfsresultaten en de eNPS van een organisatie. We zien ook dat een hoog vertrouwen leidt tot meer sollicitanten, meer omzet en minder verzuim.

Bovendien bevelen 9 op de 10 medewerkers van een gecertificeerde organisatie hun werkgever aan bij familie en vrienden. Bij organisaties die niet voldoen aan de ondergrens van 70%,  geldt dat slechts voor 6 op de 10 medewerkers.

Great Place To Work is geen eindstation, maar de route naar succes

“We zijn nog niet zover." Dit horen we vaak in reactie op ons certificaat. Maar de belangrijkste reden om mee te doen is niet het certificaat, maar bouwen aan een cultuur van vertrouwen, of je nu 30 of 90% scoort op de Trust Index. In elke organisatie is ruimte voor verbetering. 

Tijdens elke stap onderweg naar succes biedt de Trust Index inzicht in wat er speelt in jouw organisatie. Wil je meer weten over onze aanpak? Vraag dan het stappenplan 2023 aan.