Medewerkersonderzoek

Wat is een medewerkersonderzoek?

Een medewerkersonderzoek is een middel om inzicht te krijgen in wat er speelt op de werkvloer. Het vertelt je hoe jouw medewerkers hun werk en de organisatie als geheel ervaren. Zo’n onderzoek bestaat uit vragen of stellingen over verschillende thema’s die spelen op de werkvloer, zoals arbeidsvoorwaarden, beloning, communicatie, leiderschap, ontwikkelingsmogelijkheden, werkdruk en werkomgeving.

Een medewerkersonderzoek geeft antwoord op vragen als:

• Wat doen we goed?

• Wat kan beter?

• Zijn er dingen die we over het hoofd zien? 

Op basis van de resultaten van het onderzoek ga je gericht aan de slag met verbeterpunten, om de werkomgeving en werkbeleving van je medewerkers te verbeteren. Dit draagt weer bij aan het succes van jouw organisatie.

Waarom is een medewerkersonderzoek belangrijk?

• Betrokken medewerkers. Met een medewerkersonderzoek laat je zien dat je de stem van je medewerkers belangrijk vindt. Medewerkers voelen zich hierdoor gehoord en betrokken. 

• Bevlogen medewerkers. Talloze onderzoeken laten zien dat bevlogen medewerkers gemotiveerder, productiever, innovatiever en creatiever zijn.

• Lagere verzuimkosten. Bevlogen medewerkers zijn minder gestresst en minder vaak ziek, waardoor je als organisatie bespaart op verzuimkosten. 

• Minder verloop. Omdat bevlogen medewerkers minder snel geneigd zijn om een organisatie te verlaten, is er minder verloop. Hierdoor bespaar je als organisatie op de kosten van het werven en inwerken van nieuwe medewerkers. 

• Tevreden klanten. Ook zien we dat bevlogen medewerkers gemotiveerd zijn om een goede service te verlenen aan klanten, wat resulteert in tevreden klanten.

Zelf een medewerkersonderzoek uitvoeren

Om kosten te besparen, kun je ervoor kiezen om zelf een medewerkersonderzoek op te stellen en uit te voeren. Maar hier zitten wel wat haken en ogen aan:

• Vragenlijst is niet valide. Als je zelf een vragenlijst opstelt, dan loop je het risico dat de vragen niet valide zijn. Dat betekent dat de vragenlijst niet meet wat je wil meten.

• Sturende of suggestieve vragen. Een ander risico is (onbewust) sturende of suggestieve vragen formuleren. Dit heeft invloed op de betrouwbaarheid en de bruikbaarheid van de uitkomsten. 

• Twijfels over anonimiteit. Als het medewerkersonderzoek niet door een externe partij wordt uitgevoerd, dan kunnen medewerkers twijfels hebben over de onafhankelijkheid en anonimiteit van het onderzoek. Hierdoor is de kans kleiner dat medewerkers open en eerlijk durven zijn en het kan ook een negatieve invloed hebben op de respons. 

• Geen benchmarkmogelijkheden. Als je zelf een vragenlijst opstelt, dan kun je de uitkomsten nergens mee vergelijken. Externe partijen bieden vaak benchmarks aan, wat helpt bij het interpreteren van de uitkomsten. 

Ons advies is dus om altijd een onderzoeksbureau in te schakelen dat ervaring heeft met het uitvoeren van medewerkersonderzoeken. Op die manier weet je zeker dat de vragenlijst valide is, dat de uitkomsten betrouwbaar en bruikbaar zijn en kun je jouw resultaten vergelijken. 

Het allerbelangrijkste voordeel is de anonimiteit die een externe partij kan waarborgen. Want om als organisatie beter te worden, is eerlijke feedback van medewerkers enorm waardevol. 

Kun je meerdere medewerkersonderzoeken uitvoeren?

We horen het regelmatig: organisaties die al een medewerkersonderzoek hebben, en zich afvragen of er nog een ander onderzoek naast kan bestaan. De belangrijkste vraag die je jezelf dan moet stellen, is: is het achterliggende doel van een tweede onderzoek anders dan die van het huidige onderzoek? 

Als het verschillende doelen zijn, dan kun je meerdere medewerkersonderzoeken naast elkaar laten bestaan. Zorg wel voor een goede planning en zorg ervoor dat medewerkers weten wat er van ze gevraagd wordt en wat je met de resultaten gaat doen. Houd ook rekening met vragenlijst-moeheid onder je medewerkers. 

We zien bijvoorbeeld veel internationale organisaties die verplicht zijn om een vast medewerkersonderzoek uit te voeren als jaarlijks meetmoment. Daarnaast gebruiken ze de Trust Index om echt aan de slag te gaan met de resultaten en om actieplannen op nationaal- en teamniveau te bepalen. Bovendien profiteren ze dan ook van de mogelijkheid om gecertificeerd te worden.

Als de doelen hetzelfde zijn, dan is ons advies: kies voor één medewerkersonderzoek. Bepaal in dat geval waar een medewerkersonderzoek volgens jou aan moet voldoen en kies voor het onderzoek dat hier het beste bij aansluit.

Hoe zorg je ervoor dat de respons hoog genoeg is?

Een medewerkersonderzoek valt of staat met het aantal medewerkers dat het onderzoek invult. Een hoge respons vergroot de representativiteit en betrouwbaarheid van de resultaten. Een lage respons kan leiden tot vertekening van de uitkomsten en het moeilijk maken om bruikbare conclusies te trekken. 

Het is dus van belang om je medewerkers te stimuleren om het onderzoek in te vullen, bijvoorbeeld door tijd en ruimte (onder werktijd) te bieden om het onderzoek in te vullen en door uit te leggen wat deelname oplevert.

Lees verder: 7 tips om de respons op een medewerkersonderzoek te verhogen