Dit artikel is geschreven door Sanne Wolters en verscheen eerder in het AD.
Aletta Jacobs, de eerste Nederlandse vrouw die een universitaire studie afrondde (terwijl vrouwen nog niet eens mochten studeren) en daarna de eerste vrouwelijke afgestudeerde arts werd. De eerste vrouwelijke minister, Marga Klompé, maakte de weg vrij voor andere vrouwelijke politici. Johanna Westerdijk, de eerste vrouwelijke hoogleraar, inspireerde ook velen in haar vakgebied.
Genoeg vrouwen uit de geschiedenis die een voorbeeld zijn voor anderen. Maar ook in de moderne tijd zijn er nog steeds veel toonaangevende vrouwen. Zoals Marianne van Leeuwen, die in 2021 de eerste vrouw aan het roer van de KNVB werd. Of hoofdredacteur Rennie Rijpma, binnen het AD de eerste vrouw op deze positie.
Nog steeds financieel afhankelijk
Nancy Poleon van BrandedU is trots op deze vrouwen, maar vindt het jammer dat alleen de ‘eersten’ gezien worden. "Dit zijn de vrouwen die het nieuws halen, maar er zijn zoveel meer vrouwen die mooie dingen bereiken in hun werk. Alleen blijven zij vaak onzichtbaar.” Poleon zet zich al tien jaar in om daar iets aan te veranderen. Met haar bedrijf helpt ze jaarlijks honderden vrouwen om zichzelf en hun prestaties beter zichtbaar te maken. In maart organiseert haar BrandedU de Women’s Visibility Awards.
Zo’n awardshow is nog steeds nodig, zegt Poleon. De positie van de vrouw is deze eeuw is dan wel een stuk beter, maar echt goed gaat het nog niet in het bedrijfsleven. "Mannen bekleden nog steeds vaker een toppositie dan vrouwen. En sinds er vrouwenquota zijn, gaan bedrijven ervan uit dat het vanzelf wel goed komt. Maar Nederland staat op plek 28 in de Gender Gap Index. Er studeren inderdaad nu meer vrouwen af aan de universiteit dan mannen. Maar op het gebied van carrière en financiën, doen vrouwen het minder goed. Bijna de helft van de vrouwen is nog steeds financieel afhankelijk van haar partner.’’
Dominante mannen in toplaag
In het middenmanagement gaan mannen en vrouwen vaak nog wel gelijk op. Tot ze aan de top komen. Daar kan Phaedra Kortekaas over meepraten. Sinds 2023 is ze managing director Benelux bij softwareontwikkelaar SAS, gespecialiseerd AI en analytics. Daarnaast is ze dit jaar jurylid van de awards. "Het cliché is waar: you can’t be what you can’t see. Dat heb ik zelf ook meegemaakt. Toen ik hogerop wilde komen in het bedrijfsleven, begon ik weerstand te voelen.”
Kortekaas legt uit dat dit vooral komt door de impliciete vooringenomenheid in organisaties. Zijn er vooral dominante mannen in de toplaag te vinden, dan vullen zij andere topposities in met mensen die op hen lijken. "Dit werkt in het nadeel van vrouwen. Pas als er ook andere vrouwen op de hogere posities zitten, begint het te veranderen.’’ Dit versterkt ook het zelfvertrouwen van de vrouw, zegt Kortekaas. "Ik zag ook dat het andere vrouwen gelukt was om hogerop te komen. Anders had ik denk ik nooit gedacht dat een corporate omgeving iets voor mij was, dat ik het kon.’’ Daarom, zegt Kortekaas, hebben we meer vrouwen nodig die kunnen laten zien dat het wél kan.
Daarin spelen ook mannen een belangrijke rol, zegt collega-jurylid René Brouwers. Brouwers is ceo van Great Place To Work, een onderzoeks- en adviesbureau op het gebied van organisatiecultuur en goed werkgeverschap. "We kunnen wel blijven roepen: ‘Vrouwen, jullie moeten jezelf beter positioneren’. Maar als het de mannen blijven die aan de knoppen draaien, dan krijgen we geen inclusievere samenleving. Dus mannen moeten ook aan de slag voor verandering.’’
Voor zichzelf durven kiezen
Volgens Brouwers is dat de enige manier om een omgeving te creëren waarin iedereen zichzelf kan zijn. "Onderzoek toont aan dat als er meer vrouwelijk leiderschap is in een organisatie, er meer ruimte ontstaat voor kwetsbaarheid en wordt het een omgeving waarin het vertrouwen groter is. Dat zijn ook nog eens de bedrijven die hoger scoren op onze lijsten met bedrijven waar het fijn werken is. Binnenkort komen we met een lijst van bedrijven die dit goed doen.’’ Cultuurverandering betekent ook dat vrouwen vaker voor zichzelf durven kiezen. "Veel vrouwen hebben nog steeds zoiets van: dan maar niet het maximale uit mijn carrière halen, want dan hoef ik tenminste niet te verdedigen dat ik veel tijd in mijn loopbaan steek en in minder in mijn gezin.’’
Maar zo komen we geen steek verder, vult Kortekaas aan. "Bovendien is er ook nog steeds de krapte op de arbeidsmarkt. Dan is het toch zonde dat we het potentieel van al die vrouwen niet inzetten? Daarnaast is het als bedrijf veel voordeliger als je een afspiegeling bent van de maatschappij. Daarmee speel je niet alleen beter in op de behoefte van je klanten, maar geef je iedereen een kans.’’
Dus, zegt Poleon, ga op zoek naar die rolmodellen. Dat hoeven niet alleen directeuren of topvrouwen te zijn. "Er zijn vrouwen in alle lagen die impact hebben. Er werken fantastische vrouwen bij Nederlandse bedrijven. Maar waar zijn ze? Het wordt tijd dat we ze laten zien, zodat ze anderen kunnen inspireren.”
Women’s Visibility Awards
Ken jij een vrouw (of man die zich inzet voor gelijkheid op de werkvloer) die een voorbeeld is voor anderen? Meld deze kandidaat dan aan voor een van de acht categorieën (bijvoorbeeld financiën, tech, duurzaamheid) van de Women’s Visibility Awards. Ieder bedrijf kan meedoen. Een kandidaat aandragen kost 100 euro. Nadat de jury de genomineerden voor de verschillende categorieën bekend heeft gemaakt, gaat de stembus open. Stemmen kan tot 26 februari. De grote prijsuitreiking is op 26 maart 2024.
Best Workplaces for Women
Dit jaar publiceren we voor het eerst de lijst met Best Workplaces for Women in Nederland. In totaal staan er 28 organisaties op de lijst, verdeeld over 3 categorieën. Deze organisaties hebben een inclusieve werkplek gecreëerd voor vrouwen en verdienen daarom een extra podium. Op 26 maart 2024, tijdens de Women's Visibility Awards, maken we de ranking bekend. Stay tuned!
Wat iedereen kan leren van vrouwelijk leiderschap
Maak kennis met 6 inspirerende vrouwen en ontdek 7 lessen die je kunt toepassen in je persoonlijk leiderschap.
Download de whitepaper/2023/Wencke.jpg?width=1068&height=1600&name=Wencke.jpg)
